BI

Đinh Tiến Hùng

- Buồn lắm…, bạn ạ! Ngày kia mình nhập ngũ rồi... Mình có tình với một người…

Páo vẫn giữ cách xưng hô với tôi  như vậy từ những ngày chúng tôi là bạn học thủa lớp một, lớp hai. “Có tình với một người” tức là “yêu một người”. Lâu rồi, hôm nay tôi gặp Páo ở bãi chiếu phim. Páo cứ nói chậm rãi câu một giọng buồn buồn. Cuối buổi chiếu tôi chia tay Páo, chúc Páo mạnh khoẻ lên đường nhập ngũ hoàn thành nhiệm vụ được giao.

 Đầu năm 1975 tròn 18 tuổi, Páo nhập ngũ. Sau đợt huấn luyện 6 tháng lúc đó đất nước vừa thống nhất, Páo được điều đến đơn vị mới. Ngày 17-2-1979 quân đội Trung Quốc xâm lược Việt Nam, Páo tham gia chiến đấu chống bọn bành chướng xâm lược. Năm 1984, Páo  phục viên, trở về gia đình, Páo cưới vợ và nhận 5 sào ruộng. Vợ Páo  là thôn nữ không xinh xắn nhưng dáng gọn gàng, nhanh nhẹn, chăm chỉ, khéo thu vén. Páo vốn chân chất, thật thà, nhu mì được di truyền từ bố. Sau 5 năm hai đứa con một gái, một trai ra đời, đôi vợ chồng ngập tràn hạnh phúc. Người ta chấm cho gia đình họ điểm 10. Lúc đó gia đình nào sinh hai con: gái - trai xếp 10 điểm, trai- gái điểm 8, trai-trai điểm 6, gái-gái điểm 2. Hai vợ chồng Páo làm 5 sào ruộng không đến nỗi vất vả, chồng cày bừa, vợ gieo cấy, hai vợ chồng cùng thu gặt. Lúc nông nhàn mỗi người một việc, chồng đi xe trâu chở thuê phân gio củi đuốc, vợ đi mua lông gà lông vịt, sắt vụn bán kiếm thêm đồng ra đồng vào. Hai đứa con được cái dễ nuôi cứ ăn, cứ lớn, học mỗi năm một lớp. Cuộc đời cứ như vậy tuy vất vả nhưng hạnh phúc là được rồi… Nhưng đời đâu có vậy.

 Mua lông gà lông vịt, sắt thép vụn phải chăm chỉ ngày nào cũng đi, nay chỗ này mai chỗ khác, nay chỗ gần mai chỗ xa, không ngại vất vả. Nghề này người ta gọi là “ buôn thất nghiệp lãi quan viên” tức là mua như xin bán có tiền. Ông chủ thu mua là một gã trai từ đâu đến đây thuê nhà, thuê đất làm ăn. Một lần vợ Páo đưa hàng về bán cho hắn, hắn không cần cân hàng phán ngay 30 kg và tính tiền hơn gấp rưỡi. Vợ Páo đồng ý ngay, vì đã cân trước có 25 kg. Hắn bảo lần sau chị cứ mang hàng về một mình hắn sẽ tính giá hời cho, chỉ mình chị, đừng bảo cho ai biết. Chẳng suy xét cứ thấy lợi là đâm vào, từ đó vợ Páo càng chăm chỉ sáng đi chiều tối về với nét mặt hân hoan. Rồi một ngày vợ Páo ngã vào vòng tay của gã chủ thu mua. Trượt một lần sẽ trượt lần hai lần ba, cứ thế …đến lúc cái kim không giữ được lâu. Miệng thế gian to nhỏ đến tai anh trưởng họ nhà chồng. Anh họp họ, phê bình gay gắt vợ Páo quan hệ lăng nhăng, phê bình Páo không biết giáo dục vợ để cho vợ đi theo trai làm tan nát gia đình, làm tai tiếng dòng họ vì có dâu ngoại tình và yêu cầu Páo bỏ vợ. Vợ Páo nhận khuyết điểm, xin lỗi trước cả họ, trước Páo, hứa cắt đứt mối quan hệ bất chính, hứa không để sự việc lặp lại. Páo ngồi hút thuốc lào, hết điếu này đến điếu khác không nói gì.

 Về nhà vợ Páo hỏi Páo nghĩ thế nào, Páo nói: “ Anh trưởng họ đã nói thế…”.  Họ ly hôn. Sau ly hôn vợ Páo đi làm trong Bình Dương hàng tháng gửi tiền về nuôi con. Con lớn, đứa chị đi lấy chồng xa, đứa em vào Sài Gòn làm thuê, một mình Páo với căn nhà trống vắng.

 Câu “Quyền huynh thế phụ” đã bị hiểu sai trong trường hợp này. Quyền của người anh thay cha chỉ khi trong gia đình người cha đi vắng xa hoặc đã mất, người anh đã lớn có em còn nhỏ thì anh thay cha nuôi nấng dạy bảo em. Còn có câu: “Anh em kiến giả nhất phận”, nghĩa là “ khi đã có gia thất thì chủ yếu ai lo phận nấy, dù cho có là anh em cũng không thể cưu mang nhau mãi như hồi chưa có gia thất”.

Ôi! Ông anh trưởng họ gia trưởng đã can thiệp vào việc riêng của gia đình người em làm cho gia đình em tan đàn sẻ nghé. Người em nhu nhược không tự bảo vệ gia đình mình dẫn đến vợ chồng ly hôn, hai đứa con mất đi một nửa yêu thương nương tựa, vợ rời gia đình, xa quê hương, chồng cô đơn trong căn nhà trống trải.

- Buồn lắm…, bạn ạ! Nếu lúc đó mình nói với vợ mình “nhà mình, mình ở” hoặc “ Cô không việc gì phải đi đâu” thì đâu đến nỗi này.

21-4-2017