GS TS Nguyễn Lân Dũng khuyên NÊN ĐỌC VÀ SUY NGẪM
Thưa ngài Chủ tịch Hạ viện, Phó Tổng thống, các thành viên Quốc hội, cùng toàn
thể công dân Mỹ:
Thế kỉ mới đã đi được 15 năm. Đó là 15 năm với những vụ khủng bố xảy ra tại
chính quê hương chúng ta, 15 năm với 2 cuộc chiến tranh dài kì và nhiều mất mát
mà thế hệ mới của chúng ta đã phải trải qua, 15 năm với một cuộc suy thoái kinh
tế lan rộng khắp đất nước cũng như trên toàn thế giới. Đó là một khoảng thời
gian đầy khó khăn đối với nhiều người.
Nhưng hôm nay, chúng ta sẽ bước sang trang mới.
Đêm nay, sau một năm đột phá với nước Mỹ, nền kinh tế của chúng ta đang phát
triển và tạo công ăn việc làm ở mức cao nhất kể từ năm 1999.
Tỉ lệ thất nghiệp đã thấp hơn so với trước thời kì khủng hoảng. Trẻ em đi học
có tỉ lệ tốt nghiệp ở mức cao nhất từ trước đến nay. Ngày càng nhiều người Mỹ
đã có bảo hiểm đầy đủ.
Chúng
ta đã thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn dầu khí nước ngoài một cách tốt nhất
trong hơn 30 năm qua.
Đêm nay, lần đầu tiên kể từ vụ khủng bố 11/9,
nhiệm vụ quân sự của chúng ta tại Afghanistan đã kết thúc. 6 năm
trước, gần 180.000 quân Mỹ đã có mặt tại Iraq
và Afghanistan .
Đến thời điểm này, con số đó chỉ còn 15.000. Chúng tôi không quên sự dũng cảm
và hi sinh của những người chiến binh của Thế hệ 11/9, những người đã chiến đấu
để bảo vệ sự an toàn của chúng ta. Chúng tôi rất biết ơn các bạn.
Nước Mỹ, sau tất cả những gì chúng ta đã phải trải qua, sau sự kiên trì và chăm
chỉ cần thiết để chúng ta có thể hồi phục, và với những nhiệm vụ phía trước,
các bạn hãy nhớ lấy điều này:
Bóng ma của cuộc khủng hoảng đã ở lại phía sau, và nước Mỹ vẫn vững mạnh (the State of the
Union is strong - câu nói "cửa miệng" của các vị Tổng thống trong các
bài Thông điệp Liên bang hàng năm - PV).
Vào thời điểm này, với một nền kinh tế đang tăng trưởng, thâm hụt ngân sách
đang giảm dần, một nền công nghiệp năng động, và một nền sản xuất năng lượng
phát triển hơn bao giờ hết - chúng ta đã trỗi dậy từ cuộc khủng hoảng để tự
kiểm soát lấy tương lai của chúng ta với một sự tự do mạnh hơn bất cứ quốc gia
nào trên Trái đất.
Đây là lúc chúng ta quyết định số phận của mình trong 15 năm tới, và trong
nhiều thập kỉ sau đó.
Liệu chúng ta có chấp nhận
một nền kinh tế mà chỉ một vài người trong chúng ta được lợi lớn?
Hay liệu chúng ta nên tập trung công sức vào sự phát triển của một nền kinh tế
sẽ đem lại thu nhập và cơ hội một cách công bằng đối với mỗi người?
Liệu chúng ta có nên tiếp cận
với thế giới bên ngoài một cách sợ sệt và đối phó, bị cuốn vào những cuộc giao
tranh khiến quân đội chúng ta suy yếu và làm giảm vị thế của nước Mỹ?
Hay liệu chúng ta nên tận dụng một cách khôn ngoan mọi nguồn lực nước nhà để
đánh bại các thế lực thù địch và bảo vệ hành tinh của chúng ta?
Liệu chúng ta có nên để bị chia
rẽ và đấu đá nội bộ? Hay liệu chúng ta nên tìm lại và nắm vững những giá trị
cốt lõi đã tạo nên một nước Mỹ như ngày nay?
Trong hai tuần tới, tôi sẽ gửi
lên Quốc hội một bản dự thảo với những bước đi thiết thực thay vì những dự định
mang tính đảng phái chính trị. Và trong những tháng tới đây, tôi sẽ đi
khắp nước Mỹ để thuyết phục các bạn ủng hộ những dự định đó.
Đêm nay, tôi không muốn đi quá sâu vào một danh sách các dự định tương lai, mà
thay vào đó, tôi muốn tập trung vào những giá trị có liên quan trực tiếp đến
những sự lựa chọn đang trước mắt chúng ta.
Đầu tiên là nền kinh tế.
7 năm trước, Rebekah và Ben Erler, hai công dân thành phố Minneapolis , đã lấy nhau. Rebekah làm nghề
bồi bàn. Ben làm ngành xây dựng. Jack, người con đầu lòng của hai người, sắp
chào đời.
Họ là những công dân Mỹ trẻ tuổi đang xây dựng mái ấm ngay trên quê hương họ.
Còn gì tuyệt vời hơn thế?
Rebekah
đã viết cho tôi mùa xuân năm ngoái: "Ước gì chúng tôi biết được những gì
sẽ xảy ra với thị trường nhà đất và xây dựng."
Từ hệ quả của cuộc khủng hoảng, công việc của Ben gặp nhiều khó khăn. Anh phải
làm những công việc không đúng với sở trường để đảm bảo thu nhập, kể cả khi
những công việc này khiến anh phải xa gia đình trong thời gian dài.
Rebekah phải để lại khoản tiền đã vay để học đại học, tạm thời đi học cao đẳng
cộng đồng, và phát triển sự nghiệp theo một hướng khác. Họ đã hi sinh vì nhau.
Và dần dần, công lao của họ đã được đền đáp. Họ đã có đủ tiền xây được một ngôi
nhà mới. Họ có một người con thứ hai, tên Henry.
Rebekah có một công việc ổn định với thu nhập cao hơn. Ben đã trở lại với ngành
xây dựng sở trường, và có thể về ăn tối cùng gia đình hàng ngày.
"Thật tuyệt vời, cái cảm giác trỗi dậy sau thời kì khó khăn. Gia đình
chúng tôi giờ đã gần gũi và mạnh mẽ hơn sau những khó khăn trước đây" -
Rebekah đã viết cho tôi như thế.
Nước Mỹ chúng ta cũng gần gũi và mạnh mẽ hơn sau những khó khăn trước đây.
Các bạn ạ, câu chuyện của Rebekah và Ben cũng là câu chuyện của nước Mỹ chúng
ta. Họ đại diện cho hàng triệu người Mỹ đã làm việc chăm chỉ, hi sinh, và làm
mới mình.
Các bạn chính là lý do tại sao tôi tranh cử vào chiếc ghế Tổng thống này. Các
bạn là những người trong tâm trí tôi vào 6 năm trước, trong những tháng ngày
đen tối của cuộc khủng hoảng tài chính, khi tôi đứng trên thềm tòa nhà Quốc hội
và hứa với các bạn rằng chúng ta sẽ xây dựng lại nền kinh tế trên một nền tảng
mới.
Sự cố gắng và kiên trì của các bạn đã giúp nước Mỹ trỗi dậy mạnh mẽ được như
ngày hôm nay.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc giảm outsourcing (gia công phần mềm-google dịch) và tạo công ăn việc làm
tại thị trường nội địa. Và trong 5 năm qua, các doanh nghiệp của chúng ta đã
tạo thêm được hơn 11 triệu công việc mới.
Chúng
ta đã có niềm tin vào việc giảm lệ thuộc vào dầu khí nước ngoài và bảo vệ hành
tinh của chúng ta.
Và hôm nay, nước Mỹ nắm vị trí số một thế giới trong ngành dầu khí.
Nước Mỹ nắm vị trí số một thế giới về phát triển năng lượng gió.
Sản lượng năng lượng mặt trời của chúng ta trong 3 tuần vào thời điểm này bằng
với sản lượng năng lượng mặt trời chúng ta làm ra trong cả năm 2008.
Và nhờ giá dầu giảm và chất lượng xăng tăng, mỗi gia đình Mỹ năm nay tiết kiệm
được trung bình 750 USD tiền xăng.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc đào tạo lớp trẻ trong một thế giới đầy cạnh
tranh.
Và hôm nay, những học sinh sinh viên trẻ của chúng ta đang có điểm trung bình
hai môn chính là Toán và Đọc hiểu cao nhất từ trước đến nay. Tỉ lệ tốt nghiệp
trung học phổ thông của chúng ta đạt mức cao kỉ lục. Và lượng sinh viên tốt
nghiệp đại học cũng tăng hơn bao giờ hết.
Chúng ta đã có niềm tin vào việc những bộ luật phù hợp có thể phòng ngừa một
cuộc khủng hoảng mới, bảo vệ quyền lợi của các gia đình Mỹ, và khuyến khích
cạnh tranh công bằng.
Và ngày hôm nay, chúng ta đã có trong tay những dự luật có thể ngăn chặn các lỗ
hổng thuế quan, một cơ quan giám sát tiêu dùng để bảo vệ chúng ta khỏi những cá
nhân tổ chức cho vay nặng lãi.
Và chỉ trong năm vừa qua thôi, gần 10 triệu người Mỹ đã được bảo hiểm y tế.
Trong mỗi bước tiến, người ta đã nói rằng những mục tiêu của chúng ta là quá
sức, rằng chúng ta sẽ làm trầm trọng hóa thêm cuộc khủng hoảng.
Nhưng ngược lại, chúng ta đang chứng kiến sự phát triển về mặt kinh tế một cách
mạnh mẽ nhất trong hơn một thập kỉ qua, các khoản nợ của chúng ta đã giảm 2/3,
một thị trường chứng khoán đã hồi phục và tăng trưởng gấp đôi, và tình hình lạm
phát do bảo hiểm y tế ở mức thấp nhất trong 50 năm qua.
Đã quá rõ ràng rồi.
Kinh tế lấy trọng tâm là tầng lớp trung lưu hoàn toàn có thể được áp dụng. Tăng
cường cơ hội sẽ đem lại hiệu quả. Và những chính sách này sẽ tiếp tục phát huy
tác dụng nếu như chúng ta có thể gạt những mục đích chính trị sang một bên.
Chúng ta không thể kìm hãm nền kinh tế qua việc đóng cửa chính phủ.
Chúng ta không thể để người Mỹ sống trong lo ngại bằng cách tước đi quyền được
bảo hiểm của họ, hay ra những luật lệ mới tại Phố Wall, hay tiếp tục đấu đá
xoay quanh các chính sách nhập cư trong khi chúng ta sở hữu một hệ thống có thể
xử lý được điều đó.
Nếu Quốc hội đưa ra bất kì một dự luật nào liên quan đến những điều trên, tôi
sẽ dùng quyền phủ quyết.
Ngày nay, nhờ có một nền kinh tế đang phát triển, đà phục hồi của chúng ta đã
có tác động đến cuộc sống của nhiều người hơn. Mức lương đang tăng trở lại.
Chúng ta nên biết rằng những ông chủ kinh doanh nhỏ đang có ý định tăng lương
cho người lao động ở mức cao nhất từ năm 2007.
Có điều - những người trong chúng ta hôm nay, chúng ta nên nhắm đến cái đích
cao hơn. Chúng ta cần làm nhiều hơn là chỉ "tránh không phá".
Đêm nay, chúng ta hãy cùng nhau nối lại mối liên hệ lâu đời giữa công sức bỏ ra
và những cơ hội phát triển, một quyền lợi đặc trưng của mỗi người Mỹ.
Vì những gia đình như Rebekah vẫn cần sự giúp đỡ của chúng ta. Vợ chồng cô ấy
đang làm việc chăm chỉ hơn bao giờ hết, nhưng họ không được đi du lịch, chưa
được mua xe mới, để dành dụm tiền trả nợ và giữ cho đến khi về hưu.
Chỉ riêng chi phí chăm sóc cho hai đứa con của họ cũng đã hơn cả tiền thuế nhà
đất, và hơn tiền học một năm ở Đại học Minnesota .
Cũng như hàng triệu người dân Mỹ chăm chỉ khác, Rebekah không ngửa tay xin viện
trợ, mà cô ấy chỉ muốn chúng ta tìm ra những chính sách mới để giúp gia đình cô
có thể vượt lên.
Trước đây, trong mỗi bước tái cơ cấu nền kinh tế trong lịch sử nước Mỹ, chúng
ta đã có những bước đi táo bạo để phù hợp với thời thế, đồng thời đảm bảo cơ
hội công bằng cho mỗi người dân.
Chúng ta đã có luật bảo vệ người lao động và các gói bảo hiểm y tế (Medicare,
Medicaid) để bảo vệ người dân khỏi những khó khăn không ngờ tới.
Chúng ta đã trang bị cho người dân trường học, cơ sở hạ tầng và mạng internet,
những công cụ sẽ giúp họ biến những cố gắng của mình ra thành quả.
Đây là bản chất của nền kinh tế trung lưu - nước Mỹ sẽ hoạt động hiệu quả nhất
khi mỗi người trong chúng ta đều có cơ hội bình đẳng, đều bỏ ra công sức của
mình, dưới một bộ luật công bằng cho mọi người.
Chúng ta không chỉ muốn tất cả chia sẻ sự thành công của nước Mỹ, mà tất cả
chúng ta phải đóng góp cho sự thành công của nước Mỹ.
Vậy chúng ta cần những gì để phát triển một nền kinh tế trung lưu trong thời
đại này?
Đầu tiên, kinh tế trung lưu sẽ phát huy tác dụng nếu chúng ta có thể giúp các
gia đình cảm thấy bình tâm trong một thế giới nhiều đổi thay.
Cụ thể hơn, đó là giúp đỡ họ có thể có điều kiện nuôi con ăn học, có điều kiện
đi học đại học, có bảo hiểm, có một mái ấm, và có lương hưu.
Những dự luật mới của tôi sẽ để tâm đến tất cả những điều này, đồng thời giảm
thuế và giúp mỗi gia đình có thể giữ lại được cho mình hàng nghìn USD mỗi năm.
Tất nhiên không gì giúp đỡ các gia đình nói trên tốt bằng một mức lương cao hơn.
Đó là lý do tại sao Quốc hội cần thông qua một bộ luật đảm bảo sự công bằng về
mặt lương bổng cho cả nam lẫn nữ.
2015 rồi. Đã đến lúc làm như vậy. Chúng ta cần đảm bảo mỗi người lao động được
nhận lương làm thêm giờ đúng với công sức họ bỏ ra.
Đối với những thành viên trong Quốc hội vẫn phản đối việc tăng mức lương tối
thiểu, hãy lắng nghe điều này: Nếu các vị thực sự tin rằng một người làm việc
40 tiếng/tuần có thể chăm lo cho gia đình họ với mức lương 15.000 USD/năm, thử
làm như vậy xem.
Nếu không, mong các vị hãy bỏ phiếu ủng hộ việc tăng lương cho những người Mỹ
đang làm việc chăm chỉ hàng ngày kia.
Những thay đổi này sẽ không biến tất cả trở thành người giàu, hay xóa đi mọi
khó khăn trước mắt. Đấy không phải nhiệm vụ của chính phủ.
Để mỗi gia đình đều có một cơ hội bình đẳng, các nhà tuyển dụng cần có một tầm
nhìn xa hơn, họ cần phải nghĩ đến những lợi ích lâu dài của công ty mình thay
vì chỉ đau đáu lo cho doanh thu của quý sắp tới.
Chúng ta vẫn cần những bộ luật tiếp thêm sức mạnh cho các tổ chức công đoàn, và
cho họ một tiếng nói riêng.
Những quyền lợi như chăm sóc trẻ em, nghỉ ốm, hay một mức lương bình đẳng... sẽ
tạo nên sự khác biệt trong cuộc sống của hàng triệu hộ gia đình nước Mỹ. Đây là
sự thật.
Và đây cũng là những gì tất cả chúng ta, dù là đảng viên Cộng hòa hay Dân chủ,
phải làm được.
Thứ
hai, để đảm bảo việc người dân Mỹ có thể tiếp tục hưởng lương cao hơn trong
tương lai, chúng ta cần phải làm nhiều hơn để giúp người Mỹ nâng cao trình độ.
Nước Mỹ có thể phát triển đến vậy trong thế kỉ 20 vì chúng ta miễn phí trường
cấp 3, giúp một thế hệ các cựu chiến binh vào đại học, và đào tạo một tầng lớp
lao động có trình độ cao nhất thế giới.
Nhưng ở thế kỉ 21 trong bối cảnh nền kinh tế tưởng thưởng cho sự hiểu biết
nhiều hơn bao giờ hết, chúng ta phải làm được hơn thế.
Đến cuối thập kỉ này, cứ 3 đơn tuyển dụng thì 2 trong số đó cần bằng đại học.
Vậy mà rất nhiều người Mỹ trẻ tuổi, thông minh, và năng động không thể có được
điều đó vì lý do chi phí. Điều này không công bằng đối với họ, và không tốt cho
tương lai của nước Mỹ.
Đó là lý do tại sao tôi sẽ gửi lên Quốc hội một dự luật miễn phí cao đẳng cộng
đồng (Community College).
40% sinh viên Mỹ hiện nay chọn theo học tại các trường cao đẳng cộng đồng.
Trong đó có người trẻ mới bắt đầu sự nghiệp cũng như những người luống tuổi hơn
đang muốn tìm một công việc tốt hơn.
Hay đó cũng có thể là các cựu chiến binh và bố/mẹ đơn thân với ý định quay trở
lại đi làm. Dù bạn là ai, dự luật này sẽ là cơ hội để các bạn sẵn sàng cho một
nền kinh tế mới mà không bị gò bó bởi các món nợ. Nhưng các bạn phải hiểu rằng
mình sẽ phải xứng đáng với điều đó...
Tôi muốn cùng Quốc hội đảm bảo rằng những người Mỹ đang bị những khoản nợ từ
tiền học đại học đè nặng trên vai sẽ không bị những khoản tiền này can thiệp
vào những hoài bão của họ.
Và với mỗi thế hệ cựu binh Mỹ trở về từ chiến trường, chúng ta nợ họ một cơ hội
để thực hiện "Giấc mơ Mỹ", cái mà họ đã phải hi sinh xương máu để bảo
vệ. Chúng ta đã có những bước tiến trong việc đảm bảo các cựu binh có được
những quyền lợi họ xứng đáng được hưởng.
Chúng ta đang làm những gì có thể để họ có thể chuyển sang cuộc sống của một
thường dân Mỹ một cách đơn giản nhất.
Thưa tất cả các CEO tại Mỹ, tôi xin nhắc lại: Nếu các bạn muốn một người có thể
đảm bảo hoàn thành công việc được giao, hãy tuyển một cựu binh về làm.
Cuối cùng, để đào tạo lao động tốt hơn, chúng ta cần một nền kinh tế có thể tạo
ra công ăn việc làm với thu nhập cao.
Từ năm 2010, số lượng người Mỹ thất nghiệp có việc làm trở lại nhiều hơn cả
châu Âu, Nhật Bản và các nền kinh tế phát triển khác cộng lại.
Các nhà máy xí nghiệp của chúng ta đã tạo thêm hơn 800.000 việc làm mới. Nền
công nghiệp sản xuất ô tô vốn là thế mạnh cũng đã phát triển trở lại. Ngoài ra,
cũng có hàng triệu người Mỹ đang làm những công việc mà 10 hay 20 trước đây
chưa hề xuất hiện, những công việc tại các công ty như Google, eBay, hay Tesla.
Không ai biết chắc được nền công nghiệp nào sẽ là đầu tàu trong việc tạo công
ăn việc làm trong tương lai.
Nhưng có một điều chắc chắn, nền công nghiệp đó sẽ được chào đón tại Mỹ...
Các
doanh nghiệp thế kỷ 21, bao gồm cả các doanh nghiệp nhỏ, cần xuất khẩu nhiều
hơn các sản phẩm của Mỹ ra nước ngoài. Sản lượng xuất khẩu của chúng ta đang ở
mức cao hơn bao giờ hết, và các nhà xuất khẩu có xu hướng trả lương cao hơn.
Nhưng lúc này đây, Trung Quốc lại muốn thay đổi luật lệ tại khu vực phát triển
nhất thế giới. Điều đó sẽ khiến lực lượng lao động và các doanh nghiệp của
chúng ta rơi vào thế bất lợi.
Tại sao chúng ta có thể để điều đó xảy ra? Chúng ta mới nên là người đặt ra
những quy tắc đó.
Chúng ta phải tạo ra một sân chơi bình đẳng. Đó là lý do tại sao tôi yêu cầu cả
hai bên giao cho tôi quyền xúc tiến thương mại để bảo vệ người lao động Mỹ, với
những giao dịch thương mại bình đẳng từ châu Á đến châu Âu.
Tôi là người đầu tiên thừa nhận rằng những giao dịch thương mại vừa qua đôi lúc
đã không được như ý muốn, và đó là lý do tại sao chúng ta kịch liệt chỉ trích
những quốc gia đã phá vỡ quy tắc.
Nhưng 95% người tiêu dùng hàng Mỹ hiện đang sống bên ngoài biên giới chúng ta,
và chúng ta không thể để những cơ hội đó tuột khỏi tay mình.
Hơn một nửa số giám đốc điều hành sản xuất cho biết, họ đang tích cực mang về
Mỹ những việc làm trước đây chỉ thực hiện ở Trung Quốc. Hãy tin rằng họ có thể
làm được điều đó.
...
Đó là lý do tại sao phần thứ ba của kinh tế trung lưu nhấn mạnh vào việc xây
dựng một nền kinh tế cạnh tranh mọi lúc, mọi nơi, đáp ứng nhu cầu của doanh
nghiệp.
Giúp đỡ các hộ gia đình làm ăn chăm chỉ ổn định cuộc sống. Trang bị cho họ
những công cụ cần thiết để có được việc làm trong nền kinh tế mới hiện nay. Duy
trì những điều kiện hướng tới phát triển và cạnh tranh lành mạnh.
Đây là những bước đi mà nước Mỹ cần hướng tới. Tôi tin rằng đây cũng là những
bước đi mà người Mỹ muốn hướng tới.
Nền kinh tế nước Mỹ sẽ mạnh hơn vào năm tới, hay 15 năm tới, và xa hơn là trong
cả thế kỉ này.
Tất
nhiên, nếu có một điều mà thế kỉ mới này đã dạy cho chúng ta, thì đó là việc
chúng ta không thể quá tập trung vào công việc trong nước mà quên đi những thử
thách đang chờ đợi chúng ta ở ngoài biên giới.
Sứ mệnh đầu tiên của tôi với tư cách là Tổng Tư lệnh là bảo vệ nước Mỹ. Để làm
được điều đó, câu hỏi được đặt ra không phải là liệu nước Mỹ có nên là đầu tàu
của thế giới hay không, mà là nước Mỹ làm như vậy bằng cách nào.
Khi chúng ta đưa ra những quyết định nóng vội, bị dư luận dẫn dắt mà không suy
nghĩ thấu đáo, khi phản ứng đầu tiên của chúng ta trước mỗi thách thức từ bên
ngoài là huy động quân đội, đó là lúc chúng ta bị cuốn vào những cuộc giao
tranh không cần thiết, đồng thời bỏ qua một chiến lược ở tầm cao hơn mà chúng
ta cần để hướng tới một thế giới an toàn và thịnh vượng hơn.
Phản ứng như vậy chính là điều mà những kẻ thù của chúng ta muốn.
Tôi tin vào một nước Mỹ khôn ngoan hơn trong những bước đi tiên phong của mình.
Chúng ta mạnh nhất khi kết hợp giữa quân sự và ngoại giao một cách đúng đắn,
khi chúng ta biết cân bằng giữa sử dụng tiềm lực quân sự và xây dựng liên minh,
khi chúng ta không để nỗi sợ lấy đi những cơ hội mà thế kỉ mới này đem lại cho
chúng ta.
Đó chính là những gì chúng ta đang làm được vào thời điểm này - và nó đang tạo
nên sự khác biệt trên toàn cầu.
Đầu tiên, chúng ta đồng lòng với những nạn nhân của khủng bố trên toàn thế giới
- từ trường học ở Pakistan
đến những con phố tại Paris .
Chúng ta sẽ tiếp tục truy lùng các phần tử khủng bố, phá hủy hệ thống của
chúng. Chúng ta có quyền hành động đơn phương, vì những tên này là mối đe dọa
trực tiếp đến an ninh Mỹ và các nước đồng minh, và chúng ta đã làm đúng như vậy
kể từ khi tôi nhậm chức.
Cùng lúc đó, chúng ta cũng đã rút ra nhiều bài học đắt giá trong 13 năm qua.
Thay vì để lính Mỹ túc trực tại những ngọn đồi trên lãnh thổ Afghanistan , chúng ta đã đào tạo
lực lượng an ninh cho chính họ, những người giờ đây đã trở thành tiên phong.
Thay vì phải đem quân sang nước ngoài, chúng ta đã liên minh với các nước từ
Nam Á đến Bắc Phi để ngăn chặn các phần tử khủng bố xâm nhập.
Tại Iraq và Syria ,
quân đội đồng minh dưới sự lãnh đạo của Mỹ đang chặn đứng bước tiến của Nhà
nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Thay vì bị cuốn vào một cuộc chiến tại Trung Đông, chúng ta đang lãnh đạo một
liên minh làm suy yếu thế lực đế tiến tới tiêu diệt hoàn toàn tổ chức này. Và
đêm nay, tôi kêu gọi Quốc hội cho thế giới thấy được sự đoàn kết của các nước
trong liên minh bằng cách thông qua nghị quyết sử dụng vũ lực chống lại IS.
Thứ
hai, chúng ta đang thể hiện sức mạnh của Mỹ trong ngoại giao. Bằng việc ủng hộ
nền dân chủ ở Ukraine
và hỗ trợ đồng minh NATO, chúng ta đang duy trì nguyên tắc nước lớn không thể
bắt nạt nước nước nhỏ hơn.
Năm ngoái, khi chúng ta và các nước đồng minh áp đặt các lệnh trừng phạt, có
những ý kiến cho rằng cuộc xâm lược mà Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động
là một sự kết hợp tuyệt hảo giữa chiến thuật và phô diễn sức mạnh.
Nhưng hãy nhìn xem, hôm nay, Mỹ mới là nước đang đứng hiên ngang trong sự đoàn
kết với các nước đồng minh, trong khi Nga bị cô lập, với một nền kinh tế tan
hoang.
Đó là cách nước Mỹ đi đầu trên trường quốc tế - không phải với sự hung hăng
nhất thời, mà bằng những bước đi chậm rãi nhưng chắc chắn, kiên định.
Ở
Cuba ,
chúng ta đang đặt dấu chấm hết cho một chính sách đã lỗi thời.
Khi bạn làm một việc trong suốt 50 năm mà không đi đến kết quả gì, đã đến lúc
thay đổi. Chính sách mới của Mỹ đối với Cuba
có tiềm năng đặt dấu chấm hết cho một thời kì mất lòng tin lẫn nhau giữa hai
nước; xóa bỏ những cái cớ cho việc tiếp tục cấm vận Cuba ;
và chung tay nối lại tình hữu nghị với người dân Cuba .
Và năm nay, Quốc hội nên bắt đầu gỡ bỏ lệnh cấm vận. Như Giáo hoàng Francis đã
từng nói, ngoại giao là một công việc đòi hỏi nhiều "bước tiến nhỏ".
Những bước tiến nhỏ này dần dần đã gộp lại thành một thời đại mới đầy hi vọng
cho đất nước Cuba ...
Thứ ba, chúng ta đang nhìn xa hơn những vấn đề đã khiến chúng ta phải đau đầu
trong quá khứ để hướng tới thế kỉ mới.
Không một quốc gia hay một tin tặc nào có thể phá hoại hệ thống mạng của chúng
ta, đánh cắp những bí mật quốc gia của chúng ta, và xâm hại quyền riêng tư của
người dân nước Mỹ.
Chúng ta cần đảm bảo rằng hệ thống tình báo quốc gia có khả năng dập tắt các
cuộc tấn công mạng như việc chúng ta đã và đang làm đối với các phần tử khủng
bố.
Và đêm nay, tôi kêu gọi Quốc hội thông qua bộ luật giúp chúng ta có được những
trang bị cần thiết để chống lại mối đe dọa về an ninh mạng.
Nếu không làm vậy, nước Mỹ và nền kinh tế sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro. Nếu
làm được, chúng ta sẽ có thể tiếp tục bảo vệ những công nghệ mới sẽ đem lại
nhiều cơ hội cho tất cả mọi người trên thế giới...
Tại châu Á - Thái Bình Dương, chúng ta đang hiện đại hóa liên minh với các quốc
gia trong khu vực đồng thời đảm bảo các nước khác tuân theo quy tắc trong trao
đổi hàng hóa, trong các tranh chấp biển đảo, trong không phổ biến vũ khí hạt
nhân, và trong công tác cứu nạn thiên tai, đồng thời kêu gọi họ tham gia vào
công cuộc chống lại thay đổi khí hậu.
Không thách thức nào đem lại mối đe dọa lớn hơn thay đổi khí hậu đối với các
thế hệ sau này...
Có một điều nữa về vị thế nước Mỹ mà tôi muốn nhấn mạnh - đó cũng là ví dụ về
những giá trị của nước Mỹ.
Người Mỹ chúng ta luôn tôn trọng phẩm giá con người, ngay cả khi chúng ta đang
bị đe dọa, đó là lý do tại sao tôi đã ra lệnh cấm tra tấn, và đảm bảo rằng việc
sử dụng các công nghệ mới như máy bay không người lái là đúng lúc đúng chỗ.
Đó là lý do tại sao chúng ta kịch liệt chống lại các phong trào bài Do Thái đã
xuất hiện trở lại ở một số nơi trên thế giới.
Đó là lý do tại sao chúng ta tiếp tục phản đối những định kiến về người Hồi
giáo, vì phần lớn trong số họ cũng chia sẻ tình yêu hòa bình với chúng ta.
Đó là lý do tại sao chúng ta bảo vệ tự do ngôn luận, lên án đàn áp phụ nữ, hay
phân biệt đối xử đối với các tôn giáo thiểu số, với cộng đồng người đồng tính,
lưỡng tính, và chuyển giới.
Chúng ta làm những việc này không chỉ vì đó là những điều đúng đắn, mà còn vì
những điều đó khiến chúng ta an toàn hơn.
Là người Mỹ, chúng ta có một cam kết phải bảo vệ công lý - vì vậy thật vô lý
khi hàng năm chúng ta phải dành ra 3 triệu USD cho mỗi tù nhân tại một nhà tù
bị thế giới lên án và bọn khủng bố lợi dụng để tuyển quân.
Kể từ khi nhậm chức Tổng thống, tôi đã có ý muốn cắt giảm một nửa số tù nhân
tại Guantanamo .
Bây giờ là lúc để hoàn thành sứ mệnh đó. Và tôi sẽ mạnh tay trong quyết tâm
đóng cửa nhà tù này.
...
Hướng tới tương lai thay vì ngoái lại quá khứ. Đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa
sức mạnh quân sự với ngoại giao, và sử dụng vũ lực một cách khôn ngoan. Xây
dựng các liên minh để đáp ứng những thách thức và cơ hội mới. Đi đầu bằng các
giá trị cốt lõi của chúng ta.
Đó là những giá trị khiến chúng ta khác biệt.
Đó là những giá trị giúp chúng ta mạnh mẽ.
Và đó là lý do tại sao chúng ta phải phấn đấu để bảo tồn những giá trị này,
những giá trị của riêng chúng ta.
Hơn một thập kỷ trước, trong bài phát biểu tại Boston, tôi đã nói rằng không có
một nước Mỹ của Đảng Dân chủ, hoặc một nước Mỹ của Đảng Cộng hòa; không có một
nước Mỹ của người da đen hay da trắng, nhưng có một Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Tôi nói như vậy vì tôi đã nhận ra điều đó trong cuộc sống của chính tôi, trong
một quốc gia đã cho một người như tôi một cơ hội.
Bởi vì tôi lớn lên ở Hawaii ,
nơi hội tụ của nhiều chủng tộc khác nhau.
Bởi vì tôi đã xem Illinois như quê hương - một bang của những thị trấn nhỏ, của
những mảnh đất nông nghiệp trù phú; tôi đã nhìn thấy ở nó một mô hình thu nhỏ
của đất nước mà đảng Dân chủ, đảng Cộng hòa, hay những người không theo đảng
phái sống chung với nhau, với những người tốt đến từ mọi chủng tộc và tôn giáo,
chia sẻ cùng nhau những giá trị nền tảng nhất định.
Trong 6 năm qua, các chuyên gia đã nhiều lần nói rằng nhiệm kì của tôi đã không
mang lại tầm nhìn này.
Trớ trêu thay, họ nói rằng nền chính trị của chúng ta dường như đang có nhiều
chia rẽ hơn bao giờ hết.
Nó được dùng như bằng chứng cho những sai sót không chỉ của riêng tôi - trong
đó tôi thừa nhận tôi có rất nhiều - mà cũng là bằng chứng cho thấy tầm nhìn đó
của tôi là sai lầm, là quá ngây thơ, và rằng có quá nhiều người đang hưởng lợi
từ giao tranh đảng phái và sự bế tắc.
Tôi hiểu tại sao họ lại hoài nghi như vậy. Nhưng tôi vẫn nghĩ rằng họ đã sai.
Tôi vẫn tin rằng chúng ta là một dân tộc thống nhất.
Tôi vẫn tin rằng chúng ta có thể cùng nhau làm nên những điều tuyệt vời.
Tôi có niềm tin như vậy bởi vì trong hơn 6 năm nhiệm kì vừa qua, tôi đã thấy
nước Mỹ ở trạng thái tốt nhất của nó.
Tôi đã thấy những khuôn mặt tràn đầy hy vọng của các sinh viên trẻ từ New York
đến California; của những công chức mới được bổ nhiệm tại West Point,
Annapolis, Colorado Springs, và New London.
Tôi đã chia buồn với các gia đình nạn nhân ở Tucson
và Newtown ; ở Boston ,
West, Texas , và West Virginia .
Tôi đã chứng kiến hôn nhân đồng tính đi từ một vấn đề chia rẽ chúng ta nay đã
trở thành một biểu tượng của sự tự do trên đất nước này, một quyền dân sự hợp
pháp tại các bang nơi 70% người dân nước Mỹ sinh sống.
Vì vậy, tôi hiểu sự tốt đẹp, rộng lượng, và lạc quan của người dân Mỹ, những
người mỗi ngày vẫn đang sống trong lý tưởng rằng chúng ta luôn tôn trọng và bảo
vệ lẫn nhau.
Và tôi biết họ mong đợi những người trong chúng ta ở đây làm gương cho họ tốt
hơn.
Vậy câu hỏi cho những người chúng ta ở đây đêm nay là làm thế nào chúng ta, tất
cả chúng ta, có thể phản ánh tốt hơn những kì vọng của nước Mỹ.
Tôi đã từng làm việc trong Quốc hội với nhiều người ở đây. Tôi hiểu rất rõ các
vị. Có rất nhiều người tốt ở đây, ở cả hai đảng phái.
Và nhiều người trong các bạn đã nói với tôi rằng, tranh cãi trên các chương
trình truyền hình, liên tục vận động gây quỹ, và những nỗi lo về đảng phái không
phải là những gì các bạn muốn làm khi đặt chân vào Quốc hội.
Hãy thử nghĩ đến việc chúng ta thoát ra khỏi những khuôn mẫu cũ. Hãy thử nghĩ
đến việc chúng ta làm một điều gì đó khác biệt.
Hãy hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn không phải là một nơi mà đảng Dân chủ
từ bỏ chương trình nghị sự của họ hay đảng Cộng hòa chỉ chăm chăm theo tôi.
Mà phải hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn là khi chúng ta tuân theo những
chuẩn mực đạo đức của nhau, thay vì xoáy vào những điểm yếu lớn nhất của nhau.
Phải hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn là một môi trường tranh luận mà không
phỉ báng lẫn nhau; nơi chúng ta nói ra các vấn đề, các giá trị và nguyên tắc,
và sự thật, chứ không phải là xoáy vào những lỗi nhỏ nhặt, những scandal gây
tranh cãi của nhau, những điều không có chút liên can nào đến cuộc sống hàng
ngày của người dân.
Phải hiểu rằng một nền chính trị tốt hơn là nơi mà chúng ta không đắm chìm
trong những khoản tiền quảng cáo vận động tranh cử mờ ám, mà thay vào đó dành
nhiều thời gian hơn vào việc huy động những người trẻ tuổi, với một ý thức về
mục đích và khả năng của bản thân, và kêu gọi họ tham gia vào sứ mệnh vĩ đại
xây dựng nước Mỹ.
Nếu chúng ta có bất đồng, chúng ta hãy tranh luận - nhưng chúng ta phải làm sao
cho những tranh luận này thật chính đáng với những vấn đề của đất nước...
Đó là một nền chính trị tốt hơn.
Đó là cách chúng ta bắt đầu xây dựng lại niềm tin.
Đó là cách chúng ta đưa đất nước này tiến về phía trước.
Đó là những gì mà người dân Mỹ muốn.
Đó là những gì họ xứng đáng được hưởng.
Tôi không còn chạy đua cho chiến dịch tranh cử nào nữa. Điều duy nhất trong đầu
tôi trong 2 năm tiếp theo không khác gì so với những gì có trong tôi đã có kể
từ ngày đầu tuyên thệ nhậm chức: đó là làm những gì tôi tin là tốt nhất đối với
nước Mỹ.
Nếu
các vị chia sẻ tầm nhìn tôi vạch ra tối nay, hãy cùng tôi tiến tới thực hiện
nó.
Nếu các vị không đồng ý ở điểm nào, tôi hy vọng các vị cũng hãy ít nhất làm
việc với tôi ở các điểm mà các vị tán thành.
Và tôi cam kết với tất cả các nghị sĩ đảng Cộng hòa ở đây tối nay rằng tôi sẽ
không chỉ lắng nghe những ý kiến của các vị, mà tôi sẽ còn tìm cách để làm việc
với các vị, vì một nước Mỹ giàu mạnh hơn.
Bởi vì hôm nay, tôi muốn tòa nhà này, thành phố này, phản ánh đúng sự thật -
rằng mặc cho tất cả các thiếu sót của chúng ta, chúng ta là một tập thể có sức
mạnh và lòng vị tha để nối lại những bất đồng, để đoàn kết trong nỗ lực chung,
để giúp đỡ lẫn nhau, dù là ở những con phố trên nước Mỹ hay ở bất kì nơi nào
trên thế giới.
Tôi muốn hành động của chúng ta có thể khiến trẻ em mọi nơi hiểu rằng mỗi người
trong số các em quan trọng thế nào đối với chúng ta, và chúng ta là như cam kết
sẽ cải thiện cuộc sống của các em như thể các em là con cháu ruột thịt.
Tôi muốn hành động của chúng ta có thể khiến các thế hệ tương lai hiểu rằng
chúng ta nhìn nhận sự khác biệt của mỗi người là một món quà tuyệt vời, rằng
chúng ta là một dân tộc coi trọng nhân phẩm và giá trị của mỗi công dân, dù nam
hay nữ, trẻ hay già, da đen hay da trắng, người Latin hay gốc Á, người nhập cư
hay bản xứ, đồng tính hay dị tính, người khuyết tật hay tâm thần.
Tôi muốn họ lớn lên trong một đất nước luôn thể hiện cho thế giới thấy một sự
thật: rằng chúng ta không phải là tập hợp của bang xanh hay bang đỏ (bang xanh
theo Đảng Dân chủ, bang đỏ theo đảng Cộng hòa - PV), mà chúng ta là Hợp Chủng
Quốc Hoa Kỳ.
Tôi
muốn họ lớn lên trong một đất nước mà một người mẹ trẻ như Rebekah có thể ngồi
xuống và viết một bức thư cho Tổng thống của mình để từ đó ông có thể tổng hợp
lại câu chuyện về nước Mỹ trong 6 năm qua.
Hỡi những người dân nước Mỹ, chúng ta cũng là một gia đình gắn bó.
Chúng ta cũng đã cùng nhau vượt qua khó khăn.
15 năm đầu của thế kỷ mới này, chúng ta đã trỗi dậy và bắt đầu lại công việc
tái thiết nước Mỹ.
Chúng ta đã đặt một nền tảng mới. Giờ nhiệm vụ của chúng ta là vẽ ra một tương
lai tươi sáng hơn. Hãy bắt đầu chương mới này - cùng nhau - và hãy bắt đầu ngay
bây giờ.
Cảm ơn tất cả các bạn, Chúa ban phước lành cho các bạn cũng như nước Mỹ mà
chúng ta yêu quý.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét