Chuyện cũ viết lại

Đinh Tiến Hùng

Khi còn nhỏ, những lúc có khách tôi thường ngồi trong lòng cha nghe các bậc cha chú nói chuyện. Nhiều chuyện lắm, chuyện thế giới, Trung Quốc, Liên Xô, Mỹ, Pháp,…; chuyện thời thuộc Pháp các ông đi buôn thuốc lào cùng ông Trần Đăng Ninh mà không biết ông ấy là Trung ương Ủy viên; chuyện các ông học trường quân chính Ải Bắc (Lao Cai) năm 1946. Khi kết thúc khóa học các ông diễn văn nghệ đóng vai vợ chồng, sau các ông kết nghĩa anh em. Mãi sau này những năm 60, 70 (thế kỉ 20) còn ba ông thì một ông đi B (miền Nam) đuổi Mĩ, hai ông ở nhà làm thuê kiếm sống. Năm 1975 Thống nhất đất nước, ba ông gặp nhau ôn lại chuyện xưa, hàng con cháu há mồm nghe không biết ngậm lại cho lịch sự.

   Bao nhiêu chuyện tôi còn nhớ, có câu chuyện “bói Kiều” sau đây:

   Xưa có vị quan Phủ thương dân, có vụ kiện tụng gì bao giờ ông cũng truy xét, điều tra rõ ngọn nguồn, phải trái , xét án phân minh đúng người đúng tội, không để dân tình bị oan thua thiệt.

  Ông có người vợ yêu đang mang thai. Đến kỳ sinh nở bà đau đến ngày thứ ba chưa đẻ. Lo lắng, sốt ruột, ông cho mời thầy bói đến phủ mở quẻ bói. Thầy bói thắp ba nén hương lên thư án, để quyển Kiều bên cạnh, chắp tay ba vái :“ Con xin lạy cụ Nguyễn Du, lạy vua Từ Hải, lạy vãi Giác Duyên, lạy tiên Thúy Kiều, cho con xin một quẻ, phu nhân Lại Thị …đến kỳ sinh hạ, xin các vị cho một quẻ. Con xin một trang bất kì, câu thứ nhị trên xuống, bên tay mặt”. Nói rồi ông đưa quyển Kiều cho quan phủ lật một trang, ông đón quyển Kiều từ tay quan phủ, nhìn trang tay mặt liếc  câu thứ hai trên xuống. Mặt thầy tái xám. Quan phủ sốt ruột hỏi.

Thầy ấp a ấp úng:“ Thưa quan lớn ! quan tha cho con, con mới dám nói”.

Quan phủ trấn tĩnh:“ Thầy cứ nói rõ quẻ báo sao”

Thầy: “Dạ thưa, câu Kiều là:

“ Ôi Kim Lang! hỡi Kim Lang !

Thôi thôi ! thiếp đã phụ chàng từ đây ! ”

Theo quẻ bói thì bà nhà không qua khỏi ạ”.

Quan phủ thất sắc, sai lính lấy tiền đưa cho thầy bói và thất thểu lui vào trong.

Quan đang thất vọng thì một người lính chạy vào bẩm:

-  Dạ, bẩm quan.

-  Gì ?

-  Thằng học trò bị bắt sáng hôm qua đang lau đỉnh hương trong phủ nó bảo quẻ bói hay thế mà thầy bói lại “tán” sai.

Người học trò phạm lỗi trong làng, bị quan xã, rồi quan tổng bắt đưa lên phủ. Quan phủ là người có học, vốn thương học trò nghèo, ông cho anh học trò làm việc vặt trong phủ đợi truy xét cụ thể việc mắc lỗi.

  Quan cho gọi anh học trò vào nói rõ sự tình quẻ bói. Anh học trò cứ thế thưa:

“ Thưa quan lớn:

“ Ôi Kim Lang ! hỡi Kim Lang !

Thôi thôi, thiếp đã phụ chàng từ đây.”

Câu Kiều báo cho biết bà nhà sẽ sinh được hai cậu ấm, và từ nay bà nhà sẽ không sinh nở nữa”.

Quan ngẫm nghĩ, nét mặt dịu dần :“ Theo anh thì quan bà bao giờ sinh ?”

- Dạ. Theo con thì quẻ bói lập hôm nay, nên nội nhật hôm nay bà nhà sẽ sinh ạ.

Quả nhiên đầu giờ Tý(*) quan bà sinh hai quý tử.

   Mấy hôm sau quan cho người điều tra rõ sự tình mắc lỗi của người học trò, dặn phải cẩn thận tránh những việc không liên quan đến mình. Quan hỏi hoàn cảnh người học trò. Anh học trò thưa : “ Bố con là thầy đồ, bố con mất ba năm trước,con có một mình, mẹ con nuôi con ăn học”

- Bố anh tên gì ?

- Dạ. Bố con là ông đồ Canh ạ.

- Ta có nghe tên, tiếc là ta không được thụ giáo cụ.

Nói rồi, quan sai người đưa cho anh học trò ba nén bạc nói là cố ăn học nên người, và gửi ba thước gấm biếu mẹ người học trò.

_____________ 

(*) Giờ Tý ở khoảng thời gian từ 11g đêm hôm trước đến 1g sáng hôm sau ( 2 giờ ).

10/12/2013